İdarecinin Vasıfları İdareci için çok önemli ve değerli hasletlerden bazıları şöyle:
Adaletli akıllı cesur cömert yumuşak huylu vefalı şefkat ve merhametli sabırlı affedici şükredici itidalli bilgili namuslu ve vakarlı olmak.
Adalet: İdarecide bulunması gereken özelliklerin en değerlisi adalettir. Adalete iyiliğe itaate sebeptir ve ülfeti doğurur. idarecinin düzenli olması derecesine göredir. İdare iyi ise üyelerde iyi olur. İdareci üyelerin durumlarını iyi takip etmeli hak ettikleri seviyelerine uygun olarak davranmalıdır! Yoksa hizipleşme baş gösterir.
Akıl: Akıl sayesinde kişi; hakkı batıldan iyiyi kötüden ayırır yanlış karar vermez. Bir olayın meydana gelmesinden sonra savunma tedbiri alana akıllı denmez. Akıllı kişi olay meydana gelmeden çare ve çözüm arayandır.
Cesaret: Cesur idareci yönetimi altında bulundugu yeri kem gözlerden korur bekçiliğini iyi şekilde yapar. Aynı zamanda idaresi altındakileri de her türlü haksızlıktan korumuş olur.
Cömertlik: Hulefa-i Raşidin ihtiyaçlarını arz edenleri dine uygun olarak sevindirirler herkesin durumuna uygun gerekli iyilik ve ihsanda bulunurlardı.
Yumuşaklık: Yumuşaklık güzel vasıflardandır.
Normal yemek şifa ve gıda tıka basa yemek hastalığa sebep olduğu gibi sert davranış ve şiddet; dostları düşman eder.
İdareci için her yerde ve her işte yumuşaklık göstermek uygun olmayabilir. Bunun için âmir durumunda olanlara daima yumuşak davranmalıdır!
Bozguncu tabakadakilere genel olarak sertlik de göstermek gerekir. Alt tabakadakilere de yerine göre sertlik yerine göre yumuşaklık gösterilir. Onun için “Suçlulara şiddet göstermek seçkin ve dürüstlere de yumuşak davranmak lazımdır” denmiştir.
Büzür Cumhura “Bir hükümdar nasıl başarılı olur?” demişler. O da şöyle cevap vermiş:
“İyilere ileri gelen seçkinlere samimiyet ve dostluk göstermek halka sevgisini açıklayıp onları kendisine bağlamak fakat biraz korku da verip tesirli bir davranış göstermek adi kimseleri ise gerçekten korkutmak suretiyle hükümdar başarılı olur.”
Vefa: Vefa ömür boyu ve öldükten sonra da sevgiyi devam ettirmektir. Peygamber efendimiz (Ahde vefa dindendir) buyurmuştur. (Hakim)
Doğruluk: Yalancılık ne kadar kötüyse doğruluk da o kadar iyidir. (Doğru konuşan doğrulukla iş yapan kamil insandır) buyurulmuştur.
İslamiyetin üç temel direği hak adalet ve sadakat yani doğruluktur. Her işin nizam ve intizamı doğruluk iledir.
Şefkat ve merhamet: İdareci herkesten daha çok şefkatli ve merhametli olmalıdır. Çnükü hadis-i şerifte (Halka merhamet etmeyene Hak merhamet etmez) buyuruldu. (Taberani)
Sabır: Sabretmek kurtuluşa sebep olan güzel huylardandır. Sabır peygamberlerin hasletlerindendir. Sabır acı ise de meyvesi tatlıdır.
Affetmek: Yalan söyleyerek özür dileyeni bile affetmek müstehabdır. Affetmek çok faziletlidir. Hadis-i şerifte (Affedin ki affedilesiniz) buyuruldu. (İ. Ahmed)
Şükür: Şükür her nimetin ü teâlâdan geldiğini bilip dil ile de hamd etmektir. ü teâlânın emirlerini yapıp yasak ettiklerinden sakınmak şükretmek olur. İnsanların hidayeti için çalışmak şükür sayılır.
Aceleden kaçmak: Ceza vermekte acele etmemeli affa uğrama imkanı doğabilir. Mükafat vermekte acele etmek fertlerinin itaatlerini kuvvetlendirir.
Ağırbaşlılık: Normal işlerde ağırbaşlı olmak ve yavaş hareket etmek. Çünkü normal işlerde yavaş olmak emin adımlarla yürümeyi sağlar.
Namuslu Olmak: Kötü söz ve işten uzak olmaktır.
Vakar: İdarecinin vakarı heybeti düşmanları korkutur eşkıyayı sindirir saygı duymaya sebep olur.
akıllı
