hakkındaki en eski kayıtları Çin kaynaklarında bulmak mümkündür. Asırlar boyunca Türklerle gerek savaş gerekse ticari faaliyetlerle irtibatını sürdüren Çinliler, Türkleri çeşitli yönleri ile incelemiş, Türk tarihini Türklerden önce tesbit etmişlerdir.
Çin tarihlerinde "Türk" sözünden ilk defa şu şekilde bahsedilmektedir:
"VI. asırda Kin-Şan Dağları çevresinde Juan-Juanlara tâbi iken sonra istiklalini kazanan bir Türk kavmi vardır ki kendilerine Türk adını verirler"
Yani Göktürkler'den bahsediyorlar. Ancak yapılan araştırmalar şunu açık şekilde ortaya koyuyor ki Türk adı bizlere Çinlilerin verdiği ya da VI. asırda ortaya çıkmış bir ad değildir. Bu konuyla ilgili Prof. Dr. Afet İnan'ın sözlerine baktıktan sonra "Türk" adının kökeni hakkındaki değişik görüşlere yer verelim:
"Herhalde Türklere "Türk" ünvanı Çinlilerin "Tukyü" dedikleri Türk Devletinin teşekkülüyle verilmiş değildir. Mesela Etrüsklerin İtalya'ya giden kısmına M.Ö. VIII. asırda "Türski" denildiğini kaynaklarda görebilirz. Halbuki "Tukyü" devleti M.S. VI. asırdadır. Herhalde Türklerin isim babası Çinliler olamazdı. Türklerin isim almak için hiçbir millet tarafından vaftiz edilmeye ihtiyacı yoktur."
Çin tarihlerinde iki şekilde telaffuz edilen bu söz bugün "Tu-kiüe" diye telaffuz edilmektedir. Yani Türk sözünün ilk hali iki hecelidir. Zaten Orhun Abidelerinde de bu söz:
KÜ - R - Ü - T (ORKUN ALFABESİNDE SÖZCÜKLER SAĞDAN SOLA OKUNUR)
şeklinde yazılmaktadır. Yani bu devirlerde bu söz "Türk" değil "Türük" diye yazılmış ve okunmuştur.
Bundan daha öncesinde Çin kaynaklarında ilk defa M.Ö. 1328 tarihinde; "Jong" ve "Tik" adını taşıyan bir kavmin ciddi siyasi faaliyetlerinden söz edilir. Bu kavim değişik tarihlerde 2 defa Çin'in kuzey bölgelerinden Moğolistan'a kadar olan bölgeleri hakimiyeti altına almıştır. Yani tam göçebe Türklere göre bir durum Önce hakimiyet altına alıp sonra oralardan çekilip başka yerlere gitmek. Heredot'dan Zeki Velîdi Togan'a, Thomsen'a kadar birçok bilim adamı bu "Tik"lerin aslında Türkler olduğu tezini ortaya koymaktadırlar.
EFSANELERE GÖRE TÜRK ADININ ASLI
Doğu Mitolojisinde Nuh Tufanı'nın kökeni Sümerlere kadar dayanır. Değişik şekillerde günümüze kadar gelen bu hikayeden Tevrat'ta ve Kur'an-ı Ker'im'de de bahsedilir. Tevrat'a göre kavimler Hz. Nuh (Aleyküm Selam.)'un üç oğlu olan Ham, Sam ve Yafes'ten meydana gelmişlerdir. Ham'dan Hâmiler (Afrika yerlileri), Sâm'dan Sâmiler(Araplar, İbraniler ve Aramiler), Yafes'ten de Türkler ve Ari ırklar türemiştir. Buna göre Türk Yafes'in oğludur, Türk Milleti buradan türemiştir. Bu konudan değişik kaynaklarda da bahsedilmektedir. Divanü Lügat'it Türk'te "Türk" sözcüğünün karşısında şunlar yazmaktadır:
Tanrı yarlığayası Nuh'un oğlunun adıdır. Bu, Tanrı'nın, Nuh oğlu Türk'ün oğullarına verdiği bir addır.
Ebûl Gazi Bahadır Han'ın Şecere-i Türk adlı eserinde de bu efsaneden bahsedilmektedir.
Yafes'in; Türk, Hazer, Seklab, Rus, Menşek, Çin, Kemari, Belüç, Halih, Sedsan ve Gaz adlarında 11 oğlu vardı. Bunların en cesur ve en bilgilisi Türk'tü. Yafes'in yerine o geçti. Keçeden çadır ve otağ yapmayı, hayvan derisinden giysi yapmayı o icad etti ve diğer kardeşlerine öğretti.
Yafes ve nesline Hz. Nuh (Aleyküm Selam.) tarafından Asya havalisi verildi. Yafes'in oğulları zamanla çoğaldılar. Doğuya ve kuzeye doğru yayıldılar. Bunlardan Çin doğu taraflarına giderken, Türk Asya topraklarının ortasında dağlarla çevrili, verimli bir bölge'de kaldı.
TÜRK SÖZÜNÜN ANLAMINA VE KÖKÜNE DAİR
Bir kısım dilbilimci ilk olarak "Türük" biçiminde kullanılan "Türk" sözünün anlamı hakkında şu tezi ileri sürerler. "Törük = Türük" sözü, yörük kelimesinin yörümek fiilinden türemesi gibi "törümek" yani türemek mastarından gelmektedir. Bu görüşe göre "Türk" sözünün anlamı; türemiş varlık yani insan olarak açıklanmıştır.
Bununla birlikte bazı araştırmacılar Türkçe'de güçlü anlamına gelen Türük sözüyle bu sözcüğü bağdaştırarak Türk sözünün anlamını "güçlü, kuvvetli" olarak açıklamaktadırlar.
Türük sözünün "türe"ye uyan, itaat eden, disiplinli millet manasına geldiği teziyle birlikte bu iki görüş Türk sözünün anlamı hakkında öne çıkarlar. Türk tarihçileri genellikle Türk sözcüğünün manasının "kuvvetli" olduğunu kabul ederler.
"Türkler bir ırk ve millet olmak haysiyetiyle yeryüzünün en şerefli insanlarıdır. Karakterleri pek asil ve yücedir. Asaletleri alınlarında ve amellerinde yazılıdır. Onların yurdu efendiler diyarıdır, kahramanlar, şehitler ülkesidir. Öyle zannediyorum ki Türklerin düşmanı olmak tüm insanlığın düşmanı olmak demektir. Tanrı beni böyle bir davranıştan uzak tutsun."
