Kişisel gelişimin temel kurallarından birisi kişinin eksik olduğu yanlarını keşfetmesi, bu eksiklikleri kabul etmesi ve bunlar üzerine çalışmasıdır. Herkesin eksik olduğu yönleri vardır. Bazı durumlarda çalışarak, öğrenerek bu eksiklikler giderilebilir. Ancak bazı eksiklikler o kişinin henüz çocukluktan itibaren eğitimi ile ilgili kişiliğinin bir parçası olan, hatta huy dediğimiz çok kolay değiştirilemeyecek özelliklerdir.

Bazı insanlar için “Hayır” diyebilmek çok kolay olabilir ama aslında hayır demeyi bilmek gerçekten önemli bir meziyettir.

Şahsen kişisel gelişim adına araştırmaya ve okumaya başladığım yıllarda en büyük eksiğimin “Hayır Demeyi Bilmek” olduğunu farketmiştim. Şu ana kadar sırf iyi niyetimden ve hayır diyemediğimden dolayı birçok kişiyi isteyerek ya da istemeyerek kırdım, birçok işte istediğim başarılı sonuçlar elde edemedim ve hayal kırıklığı yaşadım.

Bazen çok yoğun iş ve özel hayat temposunda, stresin her geçen gün arttığı günümüzde, sırf nezaketen ve karşımızdaki insanı kırmamak için Evet demektense Hayır diyebilmek ileride doğacak sorunların baştan çözümü olabilir.

Neden Hayır Demeyi Bilmelisiniz?

• “Evet”, Her Zaman Doğru Cevap Değildir: Zaten yoğun ve stresli yaşamınıza yapmak istemediğiniz bir görevi daha eklemek aslında elinizdeki işlere de zarar verebilir. Fazla yoğunluk ve stres sağlınızı tehdit edebilir.
• Hayır Diyerek Kendinize Vakit Ayırın: Aslında hiç ilginizi çekmeyen ama sırf hayır diyemediğiniz için katıldığınız sosyal aktiviteleri, toplantıları, gönüllü projeleri, şirket aktivitilerini bir an düşünün. Vaktiniz herşeyden daha değerli. Hayır diyerek kendinize ve ailenize daha çok vakit ayırın.
• Başkalarına Fırsat Verin: Belki çevrenizde mecburen evet diyeceğiniz bu iş ya da aktivite için görevlendirebileceğiniz insanlar var ama herşeye evet demek zorunda hissetmeniz, çevrenizdeki bu insanları görmezden gelmenize neden olabilir. Çevrenizdeki insanlara fırsat vererek hayır demekten de kurtulmuş olabilirsiniz.

Ne Zaman Hayır Demelisiniz?

Bazen önemli fırsatlar karşınıza beklenmedik anlarda çıkar. Bu hem iş hayatı hem de özel hayat için geçerlidir. Pozitif dengenizi sağlayarak doğru fırsatlara evet, ancak gereksiz olanlara hayır demeyi bilmek çok önemlidir. En önemli sorulardan birisi de ne zaman hayır demeliyim sorusudur.

• Vakit Faktörü: Yeni bir işe, projeye ya da aktiviteye evet demeden önce ne kadar vaktinizi alacağını iyi düşünün. Eğer bu işi doğru yapmanız için gerekli vakti ayıramayacaksanız hayır demek için en önemli nedeni buldunuz bile.
• Stres Faktörü: Bu yeni proje ne kadar stresli bir proje. Hali hazırda elinizde stresli ne gibi işler var? Stres dengesini çok iyi kurmadığınız zaman hayatta başarısız olursunuz. Bazen maddi ya da manevi daha az geri getirisi olsa da stresi az işlere önem vermek gerekir. Eğer size gereğinden fazla stres yükleyecek bir proje ise hayır demek için doğru zaman olabilir.
• İstek Faktörü: İsteksiz yapılan iş her ne olursa olsun çok başarılı olamaz. Gönüllü bir aktivite dahi olsa eğer isteksiz iseniz hayır demeyi bilin. İsteyerek yapabileceğiniz onlarca başka gönüllü aktiviteler sizi bekliyor olacak. Ya da patronunuz sizin yapmanızı istediği bir proje teklif etti, ancak hiçbir ilgi ve isteğiniz yok. Bu durumda evet demektense, şirkette bu projeyi daha istekli yapacağını düşündüğünüz bir arkadaşınızı tavsiye edin ve nedenini patronunuza dürüstçe açıklayın. İsteksizce evet demektense hayır demeyi bilin.
• Sorumluluk Faktörü: Elinizdeki sorumlulukları gözden geçirin. Bitirmeniz gereken projeler, belki çocuklarınızın hafta sonu sosyal aktiviteleri, iş seyahatleri derken yeni bir sorumluluk daha almaya gücünüz var mı? Eğer daha fazla sorumluluk sorun yaratacaksa hayır demek için en doğru zaman budur.
• Süre İsteyin: Bazen size yöneltilen sorunun cevabını hemen vermek zor olabilir. O nedenle yukarda bahsettiğimiz bütün faktörleri sakin bir şekilde değerlendirip en doğru kararı verebilmek için süre isteyin. O an evet demektense cevabınızı en kısa sürede bildireceğinizi iletin ve acele verilecek yanlış bir karardan kurtulun.

Nasıl Hayır Denir?

Neden ve ne zaman hayır demeniz gerektiğini artık biliyorsunuz. Şimdi sıra en zor kısma geldi. Nasıl Hayır Denir?

• Direk ve açıkça hayır demek: Bazen en doğru yöntem hiçbir bahane yaratmadan, direk ve açık olarak hayır demektir. Eğer bir ya da birçok nedenden dolayı sizin için en doğru cevap hayır ise, hiçbir özür sunmadan, dürüstçe ve açık olarak hayır demelisiniz.
• Yavaş yavaş ve açıklayarak hayır demek: Bazı durumlarda isteseniz bile evet demeniz sizin için yanlış olacağı için, isteğinizi belirterek ancak nedenlerini açıklayarak, karşı tarafı da elinizden geldiğince kırmadan hayır demeyi bilin. Özellikle iş hayatında direk ve açıkça hayır demenin zor olacağı birçok durumla karşılaşıyoruz hergün. Bu nedenle sakin bir şekilde size göre nedenlerini açıklayarak ve karşı tarafı kırmamaya çalışarak hayır demeyi bilin.

Hayatınız boyunca karşınızdaki insanları kırmamak için evet demeye alıştığınız için hayır diyebilmek ilk başlarda kolay olmayacak. Ancak evet ya da hayır demeden önce bu yazıdaki nedenleri çok iyi değerlendirip daha az stresli ve daha çok başarılarla dolu bir yaşam için hayır demeyi öğrenmek dışında bir şansınız yok.

Kendinizi suçlu hissetmeden, doğru olduğuna inandığınız her durumda, kolaylıkla hayır diyebilmeniz dileği ile.